-
1 Γαίης
Γαῖαland: fem gen sg (epic ionic) -
2 γαίης
γαῖαland: fem gen sg (epic ionic)γαί̱ης, γαῖαland: fem gen sg (epic ionic) -
3 γαῖα
γαῖα, ἡ, gen.Aγαίης Hom.
(and Antiph., v. infr.), Trag. γαίας, dat. , S.Aj. 659, E.Med. 736, etc., acc. γαῖαν: nom. γαίη only in late Poets, IG14.1935, etc.; [dialect] Dor. γαίᾱ ib.803 ([place name] Naples): pl.γαῖαι Od.
(v. infr.), LXX 4 Ki.18.35, al.:—poet. for γῆ, land, country, φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν to one's dear father land, Il.2.140, al.;γαῖάν τε τεὴν δῆμόν τε Od.8.555
: pl.,οὐδέ τις ἄλλη φαίνετο γαιάων 12.404
, D.P.882.2 earth, χυτὴ γ. earth thrown up to form a cairn, Il.23.256; ὦ γ. κεραμί, of potters' earth, Eub.43, cf. Sannyr.4;κύτος πλαστὸν ἐκ γαίης Antiph.52.3
; the forms γαιῶν, γαίαις, γαίας in codd. of LXX are written for γεῶν, etc.3 earth, as an element,ὑμεῖς.. ὕδωρ καὶ γ. γένοισθε Il.7.99
;ἐμοῦ θανόντος γ. μειχθήτω πυρί Trag.Adesp.513
;γαίης καὶ ὕδατος ἐκγενόμεσθα Xenoph.33
, cf. Emp.17.18, 109.1, etc. -
4 δόρυ
δόρυ, τό, der Baum, das Holz, der Balken, die Lanze; verwandt δρῠς, δένδρεον u. δένδρον, δρίος; Sanskrit drus »Baum«, »Holz«, dàru »Holz«, Goth. triu »Baum«, Altsächs. trio »Holz«, »Baum«, »Balken«, Englisch tree, Kirchenslav. drĕvo »Baum«, Curtius Grundz. d. Griech. Etymol. 1204. Homer gebraucht δόρυ oft, in folgenden Formen : δόρυ, genit. δουρός (, nist. aus δόρυος) und δούρατος (entst. aus δορύατος) Iliad. 11, 357, dativ. δουρί und δούρατι Iliad. 13, 77 Odyss. 5, 371, dual. δοῠρε, plural. δοῠρα (entst. aus δόρυα) und δούρατα (entst. aus δορύατα), genit. δούρων Iliad. 22, 243 Odyss. 17, 384, dativ. δούρασιν Iliad. 21, 162 und δούρεσσι Iliad. 12, 303 Odyss. 8. 528. Vgl. die Declination von γόνυ. Homer gebraucht δόρυ oft in der Bedeutung » Balken«, besonders von den Balken der Schiffe, δόρυ νήιον und δοῠρα νεῶν, Iliad. 2, 135. 15, 410. 3, 61; δούρατα πύργων Iliad. 12, 36; sodann oft in der Bedeutung » Lanze«, Iliad. 12, 303. 16, 708. 21, 178; in Ilad. 2, 382 εὖ μέν τις δόρυ ϑηξάσϑω ist die metallne Spitze unzweifelhaft als Theil des δόρυ selbst betrachtet. Am merkwürdigsten unter allen Homerischen Stellen sind zwei von Apoll. Lex. Hom. p. 60, 7 nicht berücksichtigte Stellen der Odyssee, welche einem und demselben Liede angehören: Odyss. 8, 507 heißt das trojanische Pferd κοῖλον δόρυ und Odyss. 6, 167 erscheint δόρυ in der Grundbedeutung » Baum«, ἐπεὶ οὔ πω τοῖον ἀνήλυϑεν ἐκ δόρυ γαίης, kein solcher Baum wie das φοίνικος νέον ἔρνος auf Delos vs. 163, Scholl. Aristonic. ἐκ δόρυ γαίης: σημείωσαι ὅτι καὶ τὸ δένδρον δόρυ καλεῖ – Folgende: gen. δόρατος, ion. u. ep. δούρατος und δουρός, bei att. Dichtern gew. δορός u. so weiter, δορὶ ἑλεῖν auch in Prosa; Pind. hat δούρατος P. 4, 38. δουρί Ol. 6, 17, δορί I. 4, 47; die Tragg. gew. δορός, δορί, δούρατι, Soph. Phil. 712, δόρει, O. C. 626, emend. Herm., womit der plur. δόρη Eur. Rhes. 274 Poll. 7, 158 u. B. A. p. 1364 zu vgl.; dat. plur. δούρασι Her. 1, 172; δοράτεσσι Qu. Sm. 6, 363; δούροις Opp. H. 3, 573; Antiphil. 9 (VI, 97) hat auch im nom. δοῠρας. – Δόρυ öfters = das Schiff selbst, Aesch. Pers. 403 Ag. 1601; Soph. ποντοπόρον, Phil. 712; ἀμφῆρες Eur. Cycl. 14; sp. D, wie Opp. Cyn. 4, 265. – Meist = » Lanze«, Pind., Tragg. u. in Prosa, wo häufig ἀσπὶς καὶ δόρυ die Rüstung des Schwerbewaffneten bezeichnet; Thuc. 6, 58; Plat. Euthyd. 299 c; εἰς δόρυ ἀφικνεῖσϑαι, in den Bereich des Speerwurfes kommen, Xen. Hell. 4, 3, 17; vollständiger εἰς δόρατος πληγήν, de re equ. 8, 10; – ἐπὶ δόρυ, zur Rechten, als Kommando bei den Soldaten, vgl. ἀσπίς; ἀναστρέψαντες ἐπὶ δόρυ, rechtsum kehrt, Xen. An. 4, 3, 29; auch παρὰ δόρυ, Lac. 11, 10; εἰς δόρυ, Hell. 6, 5, 18; eben so ἐκ δόρατ ος, von der rechten Seite, Pol. 3. 115, 9. – Uebertr., Kriegsgewalt, Krieg; oft Tragg.; δορὸς ἐν χειμῶνι Soph. Ant. 666; δορὶ ἑλεῖν, zum Kriegsgefangenen machen, Thuc. 1, 128; – auch = Heer; ξυμμάχῳ δορί Aesch. Eum. 743; vgl. Valck. Eur. Phoen. 762. – Bei Dion. Hal. 4, 24 ist ὑπὸ δόρυ πωλεῖν das röm. sub hasta vendere.
-
5 ἄπιος [2]
ἄπιος ( ἀπό), fern, entlegen, Hom. viermal, ἐξ ἀπίης γαίης Iliad. 3, 49 Od. 16, 18, τηλόϑεν ἐξ ἀπίης γαίης Iliad. 1, 270 Od. 7, 25, wo τηλόϑεν mit ἐξ ἀπ. γ. παραλλήλως steht. In der Ilias verstanden nach Aristarch die νεώτεροι fälschlich ἀπ. γ. als Eigennamen des Peloponnes, welche Ansicht Aristarch durch die Stellen der Od. widerlegte, s. Scholl. Aristonic. Iliad. 1, 270. 3, 49 Od. 7, 25 Apoll. lex. Hom. 38, 24 Hesych. Strab. 8, 371 Eustath. Iliad. 1, 270. 3, 49 Od. 7, 25. 16, 18. Unter den νεωτέροις versteht Aristarch niemals die Alexandriner, sondern stets ältere Auctoren, bes. Dichter aus den Zeiten unmittelbar nach Hom. bis ins fünfte Jahrh. v. Chr. Hier sind höchst wahrscheinl. die νεώτεροι Aeschyl. u. Sophocl., welche Suppl. 260. 117. 127 u. O. Col. 1303 dem Peloponnes den Eigennamen Ἀπία (γῆ) ertheilen. Daß Aeschyl. den Namen auf einen alten König Apis zurückführt (vgl. Paus. 2, 5), thut nichts zur Sache; ebensowenig der Umstand, daß bei Hom. das α in ἀπίης kurz ist, bei Aesch. u. Soph. in Ἀπία lang; man scheint auf die Quantität kein Gewicht gelegt zu haben; denn Soph. gebraucht auch O. C. 1685 in ἀπίαν γᾶν, wo ἀπίαν »weit entfernt« heißt (s. Scholl. Soph.), das α lang, und umgekehrt Rhianus ap. Steph. Byz. s. v. Ἀπία Eust. D. Per. 414 gebraucht in Ἀπίην, was entschieden Name des Peloponnes sein soll, das α kurz, unmittelbar neben dem Königsnamen Ἆπις u. dem Volksnamen Ἀπιδονῆας mit langem α: τοῦ δὲ κλυτὸς ἐκγένετ' Ἆπις, ὅς ῥ' Απίην ἐφάτιξε καὶ ἀνέρας Ἀπιδανῆας (Meinek. Anall. Alexandr. p. 182 sq). Lang ist das α auch bei Theocrit. 25, 183 κατ' Ἀπίδα, wo Ἀπίς Name des Peloponnes ist. Vgl. Buttmann Lexil. I, 67 ff.
-
6 πυθμήν
A bottom, of a cup or jar,δειλὴ δ' ἐνὶ πυθμένι φειδώ Hes.Op. 369
(so prov.ἐν τῷ πυθμένι τοῦ πίθου Lib.Ep.127.2
);τὼ δὲ πίθω πατάγεσκ' ὀ πύθμην Alc.Supp.25.9
, cf. Arist.Pr. 936a32, Sor.1.91; distd. from πύνδαξ, Arist.Pr. 938a14;φιάλη.. ἡ ἐπὶ τὸν π. καὶ τὸ στόμα τιθεμένη Asclep.Myrl.
ap. Ath.11.501d, cf. Apollod. ib. a; this sense is doubtful in Il.11.635 (cf. infr. 4 and Ath.11.488f), and in IG12.282.111, 11(2).161 B 120, 287 B 89,131,143 (Delos, iii B.C.);ἐν τῷ π. ἐπιγραφὴν ἔχουσα Inscr.Délos 313a102
, cf. 320 B 45, al. (iii B.C.).2 generally, base, foundation, (anap.); π. γαίης, πέτρης, Orph.A.92, L. 162; foot of a mountain, Arat.989.3 of the sea, bottom, depth, π. θαλάσσης, πόντου, λίμνης, Hes.Th. 932, Sol.13.20, Thgn.1035;τοῦ πελάγους Pl.Phd. 109c
, cf. 112b; also Ταρτάρου, abyss, Pi.Fr. 207.4 support under a cup's handle,δύω δ' ὑπὸ πυθμένες ἦσαν Il.11.635
(cf. supr. 1); legs of a tripod, 18.375.5 pl., sockets, .6 in Anatomy, fundus of univalves, Arist.HA 529a6, PA 680a23; lower parts of the testes, Ruf.Onom. 105 (but, upper part of the uterus, Sor.1.7, Gal.2.889); also γενειάδος π. A.Fr.27; distal end of a quince, Aët.1.111.7 metaph., Δίκας ἐρείδεται π. the base of Justice is firmly set, A.Ch. 646 (lyr.);π. κακῶν Orph.A. 893
; πυθμένες λόγων fundamental principles, Protag. ap. D.L.9.54;Ζεὺς π. γαίης τε καὶ οὐρανοῦ Orph.Fr.168.4
.II stock, root of a tree,παρὰ πυθμέν' ἐλαίης Od.13.122
, 372, cf. 23.204;ἐν π. φηγοῦ Hes.Fr.134.8
; π. δρυός Ion Trag.28;ὁ π. τῆς ῥίζης Dsc. 4.104
, cf. 3.126; σεύτλου πυθμένες beet- roots, BGU1118.17 (i B.C.); ἁλικακκάβων π. ib. 1120.37 (i B.C.);ἀμπέλου Str.2.1.14
, cf. PPetr.1p.78 (iii B.C.); ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ π. Thphr.HP2.2.9, cf. CP3.13.3: metaph.,ἐκ νεάτου π. ἐς κορυφήν Sol.13.10
.2 stem, stalk, πυροῦ, κριθῶν, Arist.GA 728b36, D.S.1.14;σύκων Poll.2.170
;τυτθὸν.. ἐν χθονὶ πυθμένα τείνει Nic.Th. 639
.b metaph., stem, stock of a family, A.Ch. 260, Supp. 106 (lyr.); σμικροῦ γένοιτ' ἂν σπέρματος μέγας π., i.e. great things might come from small, Id.Ch. 204;πυθμένες θάλλουσιν ἐσθλῶν B.5.198
; π. δικῶν, of a litigious person, Com.Adesp. 896.III in Arithmetic, base of a series, i.e. lowest number possessing a given property, π. ὁ δέκα (of the numbers such that the previous integers contain an equal number of primes and non-primes) Speus. ap. Theol.Ar.62; ἐπίτριτος π. the first couple of numbers giving the ratio 4:3, Pl.R. 546c, cf. Nicom.Ar.1.21, 2.19. [[pron. full] ῠ in A. ll. cc.; [pron. full] ῡ by position in [dialect] Ep., etc.] (Cf. Skt. budhnás 'bottom, base', Lat. fundus, OE. botm.) -
7 ἄπιος
2 = ἄπιον, pear, Ar.Fr.569.3;ἀπ' Εὐβοίας ἀπίους Hermipp.63.17
, Alex.33, Gal. 6.603.II Euphorbia Apios, tuberous spurge, Thphr.HP9.9.5, Dsc.4.175.III = ἀστράγαλος, Ps.-Dsc.4.61.------------------------------------II Ἄπιος, α, ον, Apian, i.e. Peloponnesian, said (in this sense) to be derived from Ἆπις, Apis, a mythical king of Argos, A.Supp. 260, cf. Paus.2.5.7; Ἀπία γῆ, Ἀπία χθών, or Ἀπία alone, the Peloponnese, esp. Argolis, A.Ag. 256, S.OC 1303, Ath.14.650b, etc.; cf. Ἀπίς prob. in A.R.4.1564. [The former word has ᾰ, the latter ᾱ; yet S.OC 1685 uses signf. 1 with ᾱ, and later [dialect] Ep. Poets have signf. 11 with ᾰ, cf. Rhian.13.] (Commonly derived from ἀπό, as ἀντίος from ἀντί; and Hsch. expl. ἐξ ἀπίης γαίης by ἀλλοτρίας ἢ ξένης ἢ μακρὰν οὔσης, cf. Str.8.6.9.) -
8 ἐρείδω
Aἔρειδον Il.13.131
: [tense] fut. , Aristid. Or.17(15).10 codd.: [tense] aor. 1 , Pl.Phdr. 254e, Ti. 91e ; [dialect] Boeot. [ per.] 3sg.εἴρισε Corinn.Supp.1.32
; [dialect] Ep. ἔρεισα ([etym.] ἐπ-) Il.7.269 : [tense] pf. ἤρεικα ([etym.] συν-) Hp.Morb.Sacr.7, ([etym.] προς-) Plb.5.60.8 ; butἐρήρεικα Dsc.Eup.1.84
, ([etym.] προς-) Plu.Aem.19:—[voice] Med., [tense] fut. ἐρείσομαι ([etym.] ἀπ-) Arist.Pr. 885b29, Plb.15.25.25 : [tense] aor. 1 , ([etym.] ἀπ-) Pl. R. 508d ; [dialect] Ep.ἐρ- Il.5.309
:—[voice] Pass., 3 [tense] fut.ἐρηρείσεται Hp.Mul.2.133
: [dialect] Ep. [tense] aor. 1ἐρείσθην Il.7.145
: [tense] pf.ἐρήρεισμαι Hdt.4.152
, Hp.Art.78 (but [ per.] 2sg.ἠρήρεισθα Archil.94
is from ἀραρίσκω) ; also ἤρεισμαι Ti. [dialect] Locr. 98e ( ἐρήρ- ib. 97e), D.S.4.12, Paus.6.25.5 ; [dialect] Ion. [ per.] 3pl. [tense] pf.ἐρηρέδαται Il.23.284
, 329, [dialect] Ep.ἐρήρεινται A.R.2.320
: [tense] plpf.ἠρήρειστο Il.4.136
; [ per.] 3pl.ἐρηρέδατο Od.7.95
,ἠρήρειντο A.R.3.1398
:—Hom. uses the augm. only in ἠρήρειστο, Hes.Sc. 362 in ἠρείσατο.—[dialect] Ep., [dialect] Ion., and poet. Verb, also found in Pl. and later Prose:—cause to lean, prop,δόρυ..πρὸς τεῖχος ἐρείσας Il.22.112
;θρόνον πρὸς κίονα μακρὸν ἐρείσας Od. 8.66
;πύργῳ ἔπι προὔχοντι..ἀσπίδ' ἐρείσας Il.22.97
; [νέκυας] ἀλλήλοισιν ἐ. piling them against each other, Od.22.450 ;ἐρείσατε..πλευρὸν ἀμφιδέξιον S.OC 1112
; πρὸς στέρν' ἐρείσας (sc. τοὺς παῖδας) E.HF 1362, cf. Ba. 684 ;τὰ ἰσχία πρὸς τὴν γῆν Pl.Phdr. 254e
;ἐ. τινὰ εἰς ἕδραν E.Heracl. 603
;τὰς κεφαλὰς εἰς γῆν Pl.Ti. 91e
;ἐς χεῖρας ἐ. τι Theoc.7.104
;ἐ. τὴν κεφαλὴν ἐπὶ γῆς Pl.Ti. 43e
;τὸ γόνυ κατὰ τοῦ ἰσχίου Plu.Flam.20
;ῥόῳ ἔνι κάλπιν A.R.1.1234
: generally, fix firmly, plant,ἄγκυραν χθονί Pi.P.10.51
;εἰς γῆν ἐ. ὄμμα E.IA 1123
, cf. Aristid.Or.17(15).10 ;ἐπὶ χθονὸς ὄμματ' A.R.1.784
; ἐ. πόδας ἐς βένθος plant the foot firm, ib. 1010 : metaph., ἐ. τὰν γνώμαν fix one's mind firmly on a thing, Theoc.21.61.2 prop up, support, stay, ἀσπὶς ἄρ' ἀσπίδ' ἔρειδε, κόρυς κόρυν, ἀνέρα δ' ἀνήρ, of close ranks of men-atarms, Il.13.131 ;ἐπ' ἀσπίδος ἀσπίδ' ἔρεισον Tyrt.11.31
;πέλτην ἐρεῖσαι E.Rh. 487
;κίον' οὐρανοῦ τε καὶ χθονὸς ὤμοιν ἐ. A.Pr. 352
.4 push, thrust,ὅπῃ κέ τις..ἐρείδῃ Emp.12.3
;ἔπη..ἤρειδε κατὰ τῶν ἱππέων
hurled forth..,Ar.
Eq. 627 ; :—[voice] Med.,ἔπος πρὸς ἔπος ἠρειδόμεσθ' Id.Nu. 1375
.5 infix, plant in,πλευραῖς ἔγχος S.Ant. 1236
; ἀνταίαν πληγήν inflict it, E.Andr. 844 (lyr.):—[voice] Pass., ἄλγημα ἐρηρεισμένον fixed pain, Gal.8.385.7 of wagers or matches, match, set one pledge against another, Theoc.5.24.II intr., press hard,ἀμφ' αὐτῷ πελεμίξαι ἐρείδοντες βελέεσσιν Il.16.108
; ;νέφος ἐ. ἐπὶ γῆν Plu. Num.2
;πνεῦμα κατὰ τῆς σχεδίας Id.Crass.19
; of an illness or pain, settle upon a particular part,νόσος ὁμότοιχος ἐ. A.Ag. 1004
(lyr.), cf. Ruf. ap. Orib.45.30.27, Gal.11.61 ; exert pressure: hence, rest,ἐπὶ τὸ ἔδαφος HeroAut.2.7
.2 set to work, fall to, esp. of eating, , cf. 25 (where, acc. to Sch., it is metaph. from rowers) ; .III [voice] Med. and [voice] Pass., prop oneself, lean upon, τῷ ὅ γ' ἐρεισάμενος (sc. σκήπτρῳ) Il.2.109;ἔγχει ἐ. 14.38
;ἐπὶ μελίης..ἐρεισθείς 22.225
: c. gen., ἐρείσατο χειρὶ παχείῃ γαίης leant with his hand against the earth, 5.309 : abs., having planted himself firm, taken a firm stand,12.457
, cf. 16.736 ; of one fallen, , 11.144 ; οὔδεϊ..σφι χαῖται ἐρηρέδαται their hair rests on the ground, 23.284 ; γόνατος κονίαισιν ἐρειδομένου set, planted in.., A.Ag.64(anap.);τοῖσι γούνασι ἐρηρεισμένοι Hdt.4.152
;ταῖς χερσὶν ἐπὶ δόρατι ἠρεισμένος Paus.6.25.5
, cf. Corn.ND9 ; press closely, be tight, of bandages, Hp.Off.8 ; τοὺς ὀδόντας ἐρήρεισται has her teeth clenched, Hp. ap. Erot. (ξυνερήρ. codd. Hp.).2 to be fixed firm, planted, had been fixed,Il.
3.358, etc.; stand firmly fixed,23.329
;θρόνοι περὶ τοῖχον ἐρηρέδατ' Od.7.95
;ἁ γᾶ ἐρήρεισται ἐπὶ τᾶς αὐτᾶς ῥοπᾶς Ti.Locr.97e
: abs., is set firm,A.
Ch. 646 (lyr.); opp. πλανᾶσθαι, Arist.GA 720a12; ἐρηρεικός, of a bone stuck in the throat, Dsc.Eup.1.84.3 ἐρείδεσθαι ναυαγίαις to be driven ashore in shipwreck, Pi.I.1.36.IV [voice] Med.,1 in recipr. sense, struggle one with another, Il.23.735 (v.l. ἐρίζεσθον).2 c. acc., support or set firmly for oneself,πλησίον ἠρείσαντο καρήατα Simon.172
; ;ἐπὶ γαῖαν ἴχνος AP12.84
(Mel.);ἐπὶ τοίχῳ λίθον Theoc.23.49
;ἐπὶ χειρὶ παρειήν A.R.3.1160
;χεῖρας σκηπανίῳ AP6.83
(Maced.); ἐπὶ σκίπωνος τὸ γῆρας ib.7.457 ([place name] Aristo); ἐς πόλον ἐκ γαίης μῆτιν ἐ. to raise one's thoughts.., ib.9.782 (Paul. Sil.). -
9 νόστος
νόστος ( νέομαι): return, return home; νόστου γαίης Φαιήκων, a reaching the land of the Phaeacians ( γαίης, obj. gen.), without the notion of ‘returning,’ except in so far as a man who had been swimming as long as Odysseus had to swim would feel as if he had got back somewhere when he touched dry land, Od. 5.344.A Homeric dictionary (Greek-English) (Ελληνικά-Αγγλικά ομηρικό λεξικό) > νόστος
-
10 πεῖραρ
πεῖραρ, ατος, τό, auch πεῖρας, poet. statt πέρας, das Ende, das Aeußerste; πείρατα γαίης, Il. 8, 478. 14, 200. 301 Od. 4, 563; die Enden der Schiffstane, die Taue selbst, ἐκ δ' αὐτοῦ πείρατ' ἀνήφϑω, 12, 51. 162. 179 h. Apoll. 129. Uebtr. das letzte Ende, Erfolg, Ziel, Ausgang; ἄμφω δ' ἱέσϑην ἐπὶ ἴστορι πεῖρας ἑλέσϑαι, Il. 18, 501, die Sache zu Ende bringen; ὕπερϑεν νίκης πείρατ' ἔχονται ἐν ἀϑανάτοισι, 7, 102, die Entscheidung des Sieges, wie πολέμου 13, 359; πεῖραρ ὀλέϑρου, die Vollendung des Verderbens, d. i. das Verderben selbst, ὀλέϑρου gen. definit., wie τέλος ϑανάτοιο, der ὄλεϑρος ist eben das πεῖραρ, 6, 143. 7, 402. 12, 79 Od. 22, 33. 41; πεῖραρ ὀϊζύος, 5, 289; so auch Pind. κέκριται πεῖρας ϑανάτου, Ol. 2, 34, der auch verbindet πείρατ' ἀέϑλων δείκνυεν, P. 4, 220, vgl. 1, 81; daher = die Hauptsache, worauf es am meisten ankommt, ἐπεὶ ᾡ παιδὶ ἑκάστου πείρατ' ἔειπεν, Il. 23, 350. Auch was einer Sache die Vollendung giebt, wie Od. 3, 433 die Werkzeuge des Goldschmiedes, mit denen er seine Arbeiten fertigt, πείρατα τέχνης heißen. – Spätere Dichter haben einzeln diese Vrbdgn nachgeahmt, wie Mel. 21 (XII, 158) ἐν σοί μοι ζωῆς πείρατα καὶ ϑανάτου.
-
11 πλάσσω
πλάσσω, attisch - ττω, bilden, formen, gestalten, bes. aus weichen Massen, wie Erde, Thon, Wachs; ἐκ γαίης, Hes. O. 70; τίνος πλάσαντος ϑεῶν; Eur. Hel. 591; u. in Prosa überall: πάντα σχήματα ἐκ χρυσοῦ πλάσας, Plat. Tim. 50 a; πεπλάσϑω, Rep. IX, 588 d; κήρινα μιμ ήματα πεπλασμένα, Legg. X, 933 b; οἱ πλάττοντες τοὺς πηλίνους, Dem. 4, 26; auch πλάττομεν οὔτε ἰδόντες, οὔϑ' ἱκανῶς νοήσαντες ϑεόν, bilden, vorstellen, Plat. Phaedr. 246 c; τὴν εὐδαίμονα πόλιν, Rep. IV, 420 c, und πλάττειν τὰς ψυχὰς αὐτῶν τοῖς μύϑοις πολὺ μᾶλλον ἢ τὰ σώματα ταῖς χερσίν, ib. 377 c; dah. mit παιδεύειν verbunden, Legg. II, 671 e. – Uebertr., im Ggstz des Natürlichen u. Wahren, erdichten, erheucheln, vorgeben; ὅδ' οὐ πεπλασμένος ὁ κόμπος, Aesch. Prom. 1032; λόγους ψιϑυροὺς πλάσσων, Soph. Ai. 148; μὴ πλασϑέντα μ ῠϑον, ἀλλ' ἀληϑινὸν λόγον, Plat. Tim. 26 e; Rep. II, 377 b; ἐκ τούτου πλάσας τὴν διαβολήν, Plut. Cat. min. 63; – auch im med., πλάσασϑαι ψευδῆ, zu eigenem Vortheile, Xen. An. 2, 6, 26; u. bei Thue. 6. 58 = sich verstellen; vgl. Dem. 45, 68; auch τὸν τρόπον τὸν ἑαυτοῦ, seinen Charakter verstellen, verhehlen. – Vom Vortrage des Redners od. Sängers, sich künstlicher Modulationen bedienen, Plut. Dem. 7. – Vgl. πλάσμα.
-
12 ποῖος
ποῖος, ποία, ποῖον, in ion. Prosa κοῖος, κοίη, κοῖον (vgl. ΠΟΣ), wie beschaffen? welch einer? was für einer? das lat. qualis? bei Hom. häufig π οῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων, u. ποῖον τὸν μῦϑον ἔειπες, was sprachst du da für ein Wort, gew. mit dem Nebenbegriffe staunender Entrüstung, mehr Ausruf als eigtl. Frage; auch ποῖον ἔειπες, Il. 13, 824 u. sonst, wie ποῖον ἔρεξας, 23, 570; ποίης δ' ἐξ εὔχεται εἶναι γαίης, Od. 1, 406; ποίαν γαῖαν, Pind. P. 4, 97; ποίαις τύχαις, N. 1, 61; ποίῳ τρόπῳ, Aesch. Prom. 765; ποίῳ μόρῳ δὲ τούςδε φὴς ὀλωλέναι; Pers. 438, u. öfter; ἔστιν δὲ ποῖον τοὔπος; Soph. O. R. 89; Eur., Ar. u. in Prosa; mit dem Artikel, τὸν ποῖον; Soph. Phil. 1213; τὸ ποῖον; τὰ ποῖα; O. R. 120 Trach. 78; auch τὰ ποῖα ταῦτα, O. R. 291 u. öfter; vgl. Pors. Eur. Phoen. 719. 892; Elmsl. Ar. Ach. 418. 974 Nubb. 1270; Plat. Theaet. 147 d Soph. 220 e u. öfter, wie τὰ ποῖα δὴ λέγεις, Phil. 13 d, auch τὰ ποῖα δὴ ταῠτα λέγεις; Phaed. 81 e; ὑπὲρ τοῦ ποίου τινὸς δεδιέναι, 78 b; oft mit τίς, was für einer, wie ποῖόν τινα οἴει καρπὸν ϑερίζειν; Phaedr. 260 c. – Gehäuft, ποίαν χρὴ ποίῳ ἀνδρὶ συνοῠσαν ὡς ἀρίστους παῖδας τίκτειν, Theaet. 149 d. – Auch in indirecter Frage, καὶ σὸν διδάξω πατέρα, ποῖα χρὴ λέγειν, Aesch. Suppl. 514; Folgende. – Wie οἷος c. inf. vrbdn, ποῖοί κ' εἶτ' Ὀδυσῆϊ ἀμυνέμεν, Od. 21, 195, s. οἷος. – [Erst sehr späte Dichter brauchen die letzte Sylbe des fem. zuweilen kurz, also ποῖα, s. Jac. A. P. LXV. – Die erste Sylbe wird aber auch bei att. Dichtern nicht selten kurz gebraucht.]
-
13 πέρατος
πέρατος, am entgegengesetzten Ende, jenseitig. Gew. im fem. ἡ περάτη, sc. χώρα oder γῆ, das Land oder die Gegend, bes. die Himmelsgegend gegenüber, vorzugsweise der Morgen-, od. Abendhimmel, νύκτα μὲν ἐν περάτῃ δολιχὴν σχέϑε, Od. 23, 243; περάτης εἰς οὔρεα γαίης, Ap. Rh. 2, 1090, u. an das homerische erinnernd ἠὼς ἐκ περάτης ἀνιοῠσα, 1, 1281; Schol. erkl. geradezu ἀνατολή u. führt noch an, daß Andere darunter τὸ ὑπὸ γῆν ἡμισφαίριον verstehen, wie es Arat. braucht, 499; bei Callim. Del.
-
14 πέλωρ
πέλωρ, τό (πέλω? vgl. πελώριος), nur im nom. u. accus. sing. gebräuchlich, Ungeheuer, Ungethüm, von allem ungewöhnlich Großen, bes. lebenden Wesen, gew. im schlimmen Sinne; vom Kyklopen, Od. 9, 428; von der Skylla, 12, 87; vom Drachen Python, H. h. Apoll. 374; aber auch bloß zur Bezeichnung der Größe, von einem Delphin, H. h. Ap. 401; vom Hephästus, Il. 18, 410; sp. D., γαίης εἶναι ἔϊκτο πέλωρ τέκος Ap. Rh. 2, 39.
-
15 συμ-πλάσσω
συμ-πλάσσω, att. - πλάττω (s. πλάσσω), zusammenformen; γαίης, aus Erde, Hes. Th. 571; σησαμῆ ξυμπλάττεται, Ar. Pax 834; Plat. Charm. 175 d; u. übertr., erdichten, αἰτίας συμπλάσας Dem. 36, 16; συμπλάσας ἑαυτῷ ἐνύπνιον, Aesch. 3, 77.
-
16 τινάκτης
-
17 τηλόθεν
τηλόθεν, auch τηλόϑε, adv., von fern, se rnh er, ἐκ vrbudu, z. B. τηλόϑεν ἐκ νήσου 18, 208, τηλόϑεν ἐξ ἀπίης γαίης 1, 270; so auch Hes.; Pind. vrbdt es auch mit dem bloßen gen., τηλόϑεν Πελειάδων, N. 2, 12. In einzelnen Vrbdgn steht es dem τηλοῦ nahe, wie σήμηνε τέρματ' Ἀχιλλεὺς τηλόϑεν ἐν λείῳ πεδίῳ, Il. 23, 359, was aber so aufgefaßt ist: er bezeichnete das Ziel von fern auf dem Gefilde, wie εἰ καὶ μάλα τηλόϑεν ἐσσί, wenn du auch noch so weit her bist, Od. 6, 322. 7, 194; τηλόϑεν τό τ' Ἴλιον καὶ τοὺς Ἀτρείδας εἰςορῶν φυλάξομαι, Soph. Phil. 452; τηλόϑεν γὰρ ᾐσϑόμην βοήν, Ai. 1297; einzeln bei sp. D., wie Opp. Cyn. 2, 82; Ep. ad. 275 (IX, 755).
-
18 τηλύ-γετος
τηλύ-γετος, bei Sp. auch 2 Endgn, vorzüglich geliebt, vielgeliebt; gew. von Söhnen; Il. von Orest, ὅς μοι τηλύγετος τρέφεται, 9, 143. 285; Φαίνοπος υἷε, ἄμφω τηλυγέτω· ὁ δὲ τείρετο γήραϊ λυγρῷ, υἱὸν δ' οὐ τέκετ' ἄλλον ἐπὶ κτεάτεσσι λιπέσϑαι, 5, 153; allgemeiner, ὡςεί τε πατὴρ ὃν παῖδα φιλήσῃ μοῦνον, τηλύγετον, πολλοῖσιν ἐπὶ κτεάτεσσιν, 9, 482; von der Hermione, παῖδά τε τηλυγέτ ην, 3, 175; in der Od. υἱέϊ, ὅς οἱ τηλύγετος γένετο, ἐκ δούλης, 4, 11; ὡς δὲ πατὴρ ὃν παῖδα ἀγαπάζει ἐλϑόντ' ἐξ ἀπίης γαίης, μοῦνον, τηλύγετον, 16, 19; H. h. Cer. 164, wo ὀψίγονος dabei steht, 284, u. sp. D., wie Mosch. 4, 79; nur einmal im tadelnden Sinne, ἀλλ' οὐκ Ἰδομενῆα φόβος λάβε, τηλύγετον ὥς, Il. 13, 470. – Die alten Gramm. erklären es vorherrschend = den Eltern im späten Alter geboren, und deshalb besonders geliebt, wie Apoll. L. H. ὁ τηλοῦ τῆς ἡλικίας γεγονὼς τοῖς γονεῠσι, μεϑ' ὃν οὐκ ἄν τις γένοιτο· ἐπεὶ οἱ τοιοῠτοι ἀγαπητοὶ γίγνονται; er setzt hinzu ὁ ἐν νεότητι γενόμενος μονογενής, in Beziehung auf die Stelle, wo es tadelnd gemeint ist, οἱ γὰρ τοιοῠτοι ἀσϑενεῖς γίγνονται ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον, wobei er noch anführt, daß Einige es in dieser Vrbdg erklärten καίπερ τηλύγετον αὐτὸν ὄντα, τουτέστιν ἤδη τηλοῦ τῆς ἡλικίας γεγονότα (s. auch Schol. zur Stelle), offenbar falsch. Schol. Il. 3, 175 κυρίως τηλύγετοι καλοῠνται οἱ τηλοῦ τῆς γονῆς ὄντες παῖδες, ὅ ἐστιν οἱ ἐκ γεροντικῆς ἡλικίας σπαρέντες· δοκεῖ γὰρ τὰ μετὰ ἀπόγνωσιν τῆς παιδοποιΐας γεννώμενα μᾶλλον ἀγαπᾶσϑαι. Auch wird es auf τέλος zurückgeführt, Schol. Il. 9, 482, ὁ τῆς γονῆς τέλος ἔχων, μεϑ' ὃν ἕτερος οὐ γίνεται; vgl. Schol. Il. 16, 470, wo hinzugesetzt ist οἱ τοιοῦτοι γὰρ ὡς ἐπίπαν δειλοί, ὑγρᾷ ἀνατρεφόμενοι διαίτῃ; Schol. Ap. Rh. 1, 99 γηράσαντι αὐτῷ γενόμενος καὶ ταύτῃ προςφιλής. Auch das von Apoll. Dysc. angeführte τῆλυ scheint dafür zu sprechen, wenn es nicht vielleicht gerade dieser Ableitung wegen angenommen ist. – Andere erklären »fern vom Vater od. Vaterlande oder in Abwesenheit des Vaters geboren«, wie τηλέγονος, welche Erklärung auf keine der homerischen Stellen paßt. – Buttm. Lexil. II p. 198 ff., davon ausgehend, daß τῆλε bei Hom. nur von der Entfernung des Ortes gebraucht wird, führt τῆλυ auf τέλος, τελευτή zurück u. erkl. »der am Ende, zuletzt geborene«, wie Orion in E. G. p. 616, 37 schon sagt: ὁ τελευταῖος τῷ πατρὶ γενόμενος; vgl. auch den schon oben angeführten Schol. Il. 9, 482; also etwa für τελεύγετος; ein solcher letztgeborener Sohn pflegt der Gegenstand vorzüglicher Zärtlichkeit der Eltern zu sein und auch wohl verzärtelt zu werden. Auch der alleinstehende Sohn, wie Orest, der nur drei Schwestern hat, und Demophoon H. h. Cer. 164, der nur vier Schwestern und keinen Bruder hat, heißt deshalb τηλύγετος, und eben so die Hermione, die keine Schwester weiter hat. – Döderlein aber, Commentat. de voc. τηλύγετος Erlangen 1825, geht auf ϑάλλω, τέϑηλα zurück u. erkl. ϑαλερὸς γεγώς od. ϑαλερὸς κατὰ φύσιν, jugendlichblühend, was auf die übrigen Stellen sehr gut paßt, und auch da, wo die Feigheit eines Solchen getadelt wird, erklärlich ist, der in jugendlicher Blüthe Stehende, aber Verweichlichte, der noch keine Kraft u. deshalb keinen Muth hat. – Aus der bei den Alten geläufigen Erkl. des Wortes entsprang bei sp. D. die rein örtliche, in der Ferne geboren, in der Ferne lebend, übh. entlegen, entfernt; Eur. I. T. 838; Simmias bei Tzetz. Chil. 8, 144; Probl. arithm. 19 (XIV, 126).
-
19 βρασμός
-
20 νόστος
νόστος, ὁ (verwandt mit νέομαι), Rückkehr, bes. in die Heimath, die Heimkehr; oft Hom., bes. in der Od.; νόστον μετὰ φρεσὶ βάλλεσϑαι, Il. 9, 434; Ἀχαιοῖσιν ὑπέρμορα νόστος ἐτύχϑη, 2, 155; Ἀχαιῶν νόστον ἄειδε, Od. 1, 326 (so ist Νόστοι der gemeinsame Titel mehrerer alter epischer Gesänge, welche die Rückfahrten der griechischen Helden von Troja erzählten, wie die Odyssee selbst solch ein νόστος des Odysseus ist, vgl. Proclus Chrestom.; Ath. XI, 466 c citirt Ἀντικλείδης ὁ Ἀϑηναῖος ἐν τῷ ἑκκαιδεκάτῳ Νόστων); οὐδὲ νέεσϑαι οἴκαδ' ὅπη οἱ νόστος, 18, 241; νόστου μιμνήσκεσϑαι, 3, 142 u. öfter; auch νόστος γαίης Φαιήκων, Rückkehr zum Lande der Phäaken, 5, 344, vgl. 23, 68, wie γῆς πατρῴας, Eur. I. T. 1065; νόστον οἴκοιο, Orph. Arg. 144; gewöhnlich ἐπί, Il. 10, 509 Od. 3, 142; πόμπιμον νόστου τέλος, Pind. N. 3, 24; γλυκὺν νόστον ἐρυσσάμενοι, 9, 23; auch γεφύρωσε νόστον, I. 7, 51, u. öfter, auch für Reise, Fahrt übh.; νόστοι ἐκ πολέμων, Aesch. Pers. 846; Ag. 786. 962; νόστου σωτῆρας ἱκέσϑαι, Soph. Phil. 1457; ἐς δόμους, O. C. 1411; aber ἢ πὶ φορβῆς νόστον ἐξελήλυϑεν, Phil. 43, = er ist ausgegangen auf Nahrung; oft bei Eur., auch νόστον τὸν εἰς Ἴλιον περᾶν, Rhes. 427. – Weil bei Hom. der νόστος als etwas so Süßes erscheint, γλυκερός, μελιηδής, haben spätere Grammatiker dem Worte auch die Bedeutung »Süßigkeit«, »Annehmlichkeit« beigelegt (s. νόστιμος), Hesych. ἡ ἀνάδυσις τῆς γεύσεως, Suid. γλυκαομὸς ἐπὶ τῶν ἐδεσμάτων.
См. также в других словарях:
Γαίης — Γαῖα land fem gen sg (epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
γαίης — γαῖα land fem gen sg (epic ionic) γαί̱ης , γαῖα land fem gen sg (epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
SATURNUS — Oceani ac Tethyos fil. Plato in Tinaeo: Γῆς τε καὶ Οὐρανοῦ παῖδες Ω᾿κεανός τε καὶ Τηθὺς ἐγενέςθ ην, ἐκ τούτων δὲ Φόρκυχ τε καὶ Κρόνος, καὶ Ρ῾έα, καὶ ὅσοι μετὰ τούτων. At Hesiod. in ortu Deorum, v. 44. cum Caeli uxorem Terram fuisse cecinisset,… … Hofmann J. Lexicon universale
TITANES — filii feruntur Titani fratris Saturni, de quo supra. Aliis videntur sici dicti ἀπὸ τῆς τίσεως, id est, ab ultione; aliquibus ἀπο τȏυ τιταίνειν, quod est trahere, vel extendere. Diodorus omnes communi nomine a Titea matre vult appellatos, quae… … Hofmann J. Lexicon universale
Nature — This article is about the physical universe. For other uses, see Nature (disambiguation). Natural and Natural World redirect here. For other uses, see Natural (disambiguation). See also: Natural environment Hopetoun Falls, Australia … Wikipedia
Physis — ( gr. φύσις) is a Greek theological, philosophical, and scientific term usually translated into English as nature . In the Odyssey, Homer uses the word once (its earliest known occurrence), referring to the intrinsic way of growth of a particular … Wikipedia
Nature (philosophy) — Nature is a concept with two major sets of inter related meanings, referring on the one hand to the things which are natural, or subject to the normal working of laws of nature , or on the other hand to the essential properties and causes of… … Wikipedia
Okeanos — auf einem Mosaik der Basilika im Stadtzentrum Petras, spätes 5. Jahrhundert n. Chr. Okeanos (griechisch Ὠκεανός, latinisiert Oceanus) ist eine Gottheit der griechischen Mythologie … Deutsch Wikipedia
Physis — (φύσις) ist ein griechischer, theologischer, philosophischer und wissenschaftlicher Begriff, der in der Regel mit „Natur“ (lat natura), „natürliche Beschaffenheit , Natur , Körperbeschaffenheit übersetzt wird. Inhaltsverzeichnis 1 Ursprung 2… … Deutsch Wikipedia
АПИЯ — • Apia, Άπία и Άπίη, древнее название Пелопоннеса, происшедшее будто бы от имени сына Айгиалеева. Aesch. Suppl. 790. В гомеровской формуле τηλόθεν εξ απίης γαίης (Il. 1, 270. Ноm. Od. 8, 25) этим словом означается вообще отдаленная… … Реальный словарь классических древностей
AEOLIA et AEOLIS — AEOLIA, et AEOLIS olim late admodum accepta Graecicnim omnes extra Isthmum (exceptis Atheniensibus, megarensibus et Doriensibus Parnassi accolis) Aedenses dicti sunt, Strabo l. 8. Plin. l. 5. c. 30. Melae, l. 1. c. 2. Ptolemae, aliisque. Asiae… … Hofmann J. Lexicon universale